Znamię! Znam je?” to program profilaktyczny, który służy popularyzacji wiedzy na temat czerniaka skóry wśród młodzieży. Organizatorami programu są: Fundacja „Gwiazda Nadziei” oraz Wojewódzkie Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne. Czerniak jest jednym z najczęściej spotykanych nowotworów złośliwych skóry, także u ludzi młodych. Jedną z głównych przyczyn rozwoju tego nowotworu jest nadmierna ekspozycja skóry na promieniowanie ultrafioletowe (UV) pochodzące z promieniowania słonecznego lub sztucznych źródeł, np. w solariach. Czerniak charakteryzuje się agresywnym wzrostem oraz możliwością tworzenia przerzutów, które są trudne w leczeniu. Tymczasem usunięcie nowotworu, kiedy choroba nie jest jeszcze zaawansowana, pozwala na wyleczenie ponad 90% chorych. Dlatego tak ważne jest szybkie i prawidłowe rozpoznanie czerniaka! W naszej szkole program “Znamię! Znam je?” realizowany był na lekcjach biologii w klasach siódmych i ósmych. Podczas zajęć uczniowie dowiedzieli się, jakie zmiany na skórze mogą prowadzić do rozwoju nowotworu, a także poznali podstawowe zasady ochrony przed czerniakiem. Nauczyli się, jak przeprowadzić samobadanie skóry.
Nowotwory skóry można łatwo zdiagnozować samemu, jeśli obserwuje się swoją skórę. Zawsze kiedy widzisz nowe znamiona, narośla, przebarwienia lub zmiany w już istniejących pieprzykach, jest to sygnał, aby jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.
Szczególnie zwróć uwagę na cechy charakterystyczne czerniaka, zapamiętując ABCDE czerniaka:
A – asymetria np. znamię „wylewające się” na jedną stronę,
B – brzegi poszarpane, nierównomierne, posiadające zgrubienia,
C – czerwony, czarny, niejednolity kolor,
D – duży rozmiar, wielkość zmiany powyżej 6 mm,
E – ewolucja, czyli postępujące zmiany w znamieniu.
Zapobiegaj rozwojowi czerniaka, stosując się do poniższych zasad:
- raz w miesiącu oglądaj swoją skórę – sprawdź, czy twoje znamiona nie zmieniają się lub czy nie pojawiły się nowe,
- jeżeli zauważysz, że coś podejrzanego dzieje się z twoim znamieniem, udaj się do chirurga-onkologa lub dermatologa,
- jeśli chcesz się opalać, rób to z głową – pamiętaj o stosowaniu filtrów UV, noszeniu czapki i okularów przeciwsłonecznych,
- unikaj słońca od 11.00 do 16.00,
- nie opalaj się w solarium,
- przynajmniej raz w roku odwiedzaj dermatologa lub chirurga-onkologa.
[ Tekst: Beata Bulińska ]